Translate

3.9.08

Μεογειακά Βότανα

Δενδρολίβανο
Είδος κοινό της Ελληνικής χλωρίδας, γνωστό επίσης ως λασμαρί, δυσομαρίνι και λιβανόδεντρο. Συναντάται στην αρχαία ιατρική υπό μορφή παρασκευάσματος εναντίον του τετάνου, οι δε σπόροι του για τη θεραπεία της παράλυσης.
Σαν φαρμακευτικό φυτό έχει ιδιότητες τονωτικές και αντιστηπτικές. Αποτελεί ιδανική πρόταση για την καταπολέμηση της αναιμίας, της αϋπνίας και των ζαλάδων. Είναι επίσης εξαιρετικά χρήσιμο για την αύξηση της προσοχής, γιατί βελτιώνει την αιμάτωση του εγκεφάλου. Στις μέρες μας μελετάται επίσης η συμβολή του στην καταπολέμηση της νόσου του Ατσχάιμερ αλλά και του διαβήτη.
Ως καλλυντικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μορφή ατμού για βαθύ καθαρισμό του προσώπου και ενίσχυση του δέρματος. Η κομπρέσα από δεντρολίβανο βοηθά τα προσημένα μάτια, ενώ συνιστάται και για τα λιπαρά μαλλιά, καθώς χαρίζει λάμψη, βελτιώνει το σκούρο χρώμα τους και δρα κατά της πιτυρίδας. Για το σώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αναζοωγονητικό έγχυμα στο μπάνιο, καθώς και για δροσιστικά και αποσμητικά ποδόλουτρα. Εξωτερικά, ως λοσιόν βοηθά ακόμη στην ανάπτυξη των μαλλιών και σταματά την τριχόπτωση ενώ από τα φύλλλα και τα άνθη του παράγεται αιθέριο έλαιο χρήσιμο στη φαρμακευτική των αρωματοποιία και την σαπωνοποιία.

Φασκομηλιά
Στην Ελλάδα συναντάται σε πάνω από είκοσι τρία είδη. Ονομάζεται επίσης ελελίφασκος και αλισφακιά. Το φασκόμηλο ήταν γνωστό και στηνα ρχαιότητα και το αναφέρουν αρχαίοι συγγραφείς, οι οποίοι το εκθείαζαν ιδιαιτέρως. Σαν αφέψημα θεωρείται ανώτερο και από το ευρωπαϊκό τσάι.
Από τα φύλλα της φασκομηλιάς εξάγονται πολλά αιθέρια έλαια και ρητίνες μετά από γήρανση δίνουν αφέψημα, το φασκόμηλο που είναι τονωτικό καταπραϋντικό για το στομάχι, μαλακτικό του λαιμού και διουρητικό. Βοηθά ακόμη στην καταπολέμηση της ακμής, του κρυολογήματος, των καψιμάτων και των τραυμάτων, του πονοκέφαλου και της ημικρανίας. Χρησιμοποιούμενο εξωτερικά βοηθά για τη θεραπεία των κεντρισμάτων των εντόμων.
Ομως, το φασκόμηλο, όπως και τα περισσότερα βότανα, δεν έχει μόνο αβλαβείς ιδιότητες. Ετσι λοιπόν, πρέπει να αποφεύγεται από επιληπτικά άτομα, δεδομένου ότι περιέχει θυϊόνη, η οποία μπορεί να πυροδοτήσει κρίσεις επιληψίας, όπως επίσης και από γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης. Οι μικρές, όμως ποσότηες που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική είναι εντελώς ακίνδυνες.

Χαμομήλι
Το χαμομήλι είναι αρωματικό φυτό, κοινότατο στην Ελλάδα, Απαντάται σχεδόν παντού, σε καλλιεργημένους και χερσαίους τόπους. Το ταπεινό σε εμφάνιση αλλά γίγαντας σε ιδιότητες χαμομήλι είναι ένα από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά μας. Οι Αρχαίο Ελληνες το ονόμασαν “μήλο χαμαί” επειδή έκριναν ότι μύριζε σαν μήλο.
Τα άνθη του χρησιμοποιούνται στην φαρμακευτική και την αρωματοποιία, καθώ ςκαι ως αφέψημα που έχει πολύτιμες καταπραϋντικές ιδιότητες και αβλαβείς λιποδιαλυτικές ουσίες κατά της παχυσαρκίας και θεραπευτικές των φλογώσεων του δέρματος.
Συνιστάται γαι την ομορφιά του προσώπου , για τα μαλλιά, τα μάτια και γενικά για όλο το σώμα. Χρησιμοποιείται ακόμα στην ομοιοπαθητική, ενώ τα δισκία χαμόμηλου ή το αραιωμένο βάμμα μπορούν να βοηθήσουν τα μωρά που βγάζουν δόντια ή έχουν κολικούς. Το γνήσιο έλαιο χαμομηλιού είναι πολύ ακριβό και έχει βαθύ μπλε χρώμα. Το χαμομήλι έχει επίσης ονομαστεί “γιατρός των φυτών”, γιατί τα ασθενικά φυτά του κήπου δυναμώνουν όταν φυτεύεται γύρω τους χαμομήλι.

Τίλιο ή Φιλύρα
Καλλωπιστικό φυτό με μυρωδάτα φύλλα και άνθη με διουρητικές, αντισπασμωδικές, μαλακτικές, καταπραϋντικές, και εφιδρωτικές ιδιότητες. Το ξύλο της φλαμουριάς, χρησιμοποιείται κατά των ρευματισμών και των αρθριτικών. Ακόμα, το τίλιο προτείνεται κατά της αρτηριοσκλήρωσης, καθώς έχει την ιδιότητα να χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και να επουλώνει τα αγγειακά τοιχώματα, κατά τις ισχιαλγίας, του τετάνου και των φακίδων.

Μολόχα
Η μολόχα ή αμπελόχα ήταν γνωστή στους Αρχαίους από τους οποίους χρησιμοποιείται τόσο ως φαρμακευτικό όσο και ως λαχανικό.
Ο Πλίνιος (77 π.Χ.) λέει για τη μολόχα ότι “όποιος καταπίνει κάθε μέρα μισό κύπελλο από τον χυμό της, θα έχει ανοσία σε όλες τις νόσους”...
Η χρήση της μολόχας στην παρασκευή φαρμακευτικών σκευασμάτων είναι γνωστή, χάρη στης καταπραϋντικές και μαλακτικές ιδιότητες του φυτού. Είναι διουρητική, ανακουφίζει και θεραπεύει το βήχα, το έλκος του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου.

Μέντα (Menta Piperita)
Η μέντα καλλιεργείται τόσο για τις αρτυματικές όσο και για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες. Ενδείκνυεται για στομαχικές παθήσεις, χωνευτικές δυσλειτουργίες και ελαττώνει το αίσθημα της ναυτίας. Υποβοηθά την εφίδρωση σε περιπτώσεις πυρετού και γρίπης. Η χορήγηση μέντας σε αρκετά ηψηλές δόσεις λειτουργεί ως αναλγητικό και ηρεμιστικό. Είναι επίσης δροσιστική και έτσι αποτελεί ιδανική λύση για τα δερματικά προβλήματα, τον πυρετό, τον πονοκέφαλο και την ημικρανία έχει αντιβακτηριακές ικανότητες και βοηθά στην καταπολέμηση των λοιμώξεων, ιδίως της λαρυγγίτιδας. Η καλλιέργεια της έχει όμως ως κύριο σκοπό την παραλαβή του αιθέριου ελαίου (μινθέλαιο), που περιέχεται στις ανθισμένες κορυφές και τα φύλλα του φυτού. Το μινθέλαιο βρίσκει εφαρμογή στη ζαχαροπλαστική, την ποτοποιία, την αρωματοποιία και τη φαρμακευτική.

Δυόσμος (Menta viridis)
Ο δυόσμος απαντάται αυτοφυής σε υγρούς, ορεινούς τόπους αλλά πολλές φορές καλλιεργείται σε κήπους ή γλάστρες για να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική σαν καρύκευμα.
Ολα τα μέρη του φυτού θεωρούνται φαρμακευτικά και ιδιαίτερα τα φύλλα, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των δερματικών παθήσεων. Θεωρείται φυτό αντισπασμωδικό, χωνευτικό και καταπραϋντικό. Συνιστάται ακόμη σε περιππτώσεις ρευματισμών και τετάνου.

Δίκταμο
Φρύγανο ενδημικό της Κρήτης με φαρμακευτικές ιδιότητες γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Χρησιμοποιείται ως φάρμακο με τη μορφή συνήθως του αφεψήματος. Χρησιμοποιείται σαν αντισπασμωδικό, τονωτικό, αντιδιαβητικό και επουλωτικό των πληγών (περιγράφεται έτσι ήδη από την εποχή του Θεόφραστου). Το αιθέριο έλαιο του δικτάμου, το δικταμέλαιο, χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό διαφόρων ηδυπότων, ιδίως του βερμούτ, καθώς και στην αρωματοποιϊα και τη φαρμακευτική.

Τσάι του βουνού
Το γνωστό τσάι του βουνού απαντάται σε όλα τα ελληνικά βουνά αλλά και σε χέρσους τόπους. Είναι πολύ διαδομένο και δημοφιλές ρόφημα στην Ελλάδα και απαντά σε αρκετά τοπικά είδη, όπως το τσάι του Παρνασσού ή τσάι του Βελουχιού, της Πελοπονήσου, του Αγίου Ορους και του Αιγαίου.
Ηδη από την αρχαιότητα ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσε ως θεραπευτικό των πληγών και πιστεύεται ότι είναι ευεργητικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς.
Το τσάι του βουνού έχει πεπτικές , θερμαντικές, τονωτικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες. Συνιστάται κατά των κρυολογημάτων, των ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος και του ουροποιητικού συστήματος. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες βοηθούν ακόμη στην καταπολέμηση των παθήσεων των τριχοειδών αγγείων και της καρδιάς, χάρη στις λεγόμενες φλαβονοειδείς ουσίες που περιέχει. Τέλος, το αφέφημα με λεμόνι και μέλι είναι αντισηπτικό και μαλακώνει το λαιμό.

Τσουκνίδα
Το φυτό αυτό είναι γνωστό κυρίως για τον έντονο ερεθισμό που προκαλεί στο δέρμα μόλις την αγγίξει. Σύμφωνα με την παράδοση, τα στρατεύματα του Καίσαρα εισήγαγαν την ρωμαϊκή τσουκνίδα στη Βρετανία, γιατί νόμιζαν ότι θα χρειαζόταν να δέρνονται με τσουκνίδες για να κρατηθούν ζεστοί...
Οι τσουκνίδες φυτρώνουν παντού σε χέρσους τόπους. Οι τρυφερές τσουκνίδες είναι πολύ ωφέλιμες παρασκευασμένες σε πίτα: Τσουκνίδες ωμές μπαίνουν ανάμεσα στα φύλλα, αφού προηγουμένως συμπιεστούν. Η πίτα αυτή (στεγνόπιτα) αποτελεί ταυτόχρονα φαγητό και φάρμακο, καθώς συντελεί στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Είναι εξάλλου γνωστό πως στην περίοδο της κατοχής αυτή η πίτα είχε βοηθήσει πολλές φτωχές οικογένειες να επιβιώσουν.
Οι τσουκνίδες είναι ωφέλιμες σε αυτούς που πάσχουν από οξεία και χρόνια νεφρίτιδα. Συνιστάται στους άρρωστους να πίνουν δυο - τρία ποτήρια ζωμό τσουκνίδας, ανάμεικτο με χυμό λεμονιού ημερησίως.
Εξαιρετικά ωφέλιμο είναι το αφέψημά της γαι όσους πάσχουν από ίκτερο, παθήσεις της χολής, έλκος του στομάχου, βρογχικές παθήσεις και χρόνιες διάρροιες. Η δυσκοιλιότητα υποχωρεί λίγες μέρες με την εφαρμογή της θεραπείας ενω εξίσου εξαιρετικά αποτετελέσματα σημειώνονται και σε ασθενείς με διαβήτη και αρθρίτιδα.
Ο χυμός της τσουκνίδας φημίζεται για τις αντιαναιμικές τους ιδιότητες.
Ως καλλυντικό συνιστάται μάσκα προσώπου για βαθύ καθαρισμό κανονικού δέρματος. Ακόμη ο ατμός της χρησιμοποιείται για βαθύ καθαρισμό του προσώπου.
Είναι, ακόμη ιδανική για κανονικά μαλλιά, στα οποία δίνει λάμψη και βελτιώνει την ανάπτυξή τους. Χρησιμοποιείστε το αφέψημα της τσουκνίδας στο ξέπλυμα των μαλλιών εναντίον της πιτυρίδας, της τριχόπτωσης και ως τονωτικό.

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ & ΚΑΡΚΙΝΟΣ

Η παχυσαρκία συνδέεται τόσο με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης νεοπλασμάτων όσο και με αυξημένη και σχετικά πρόωρη θνησιμότητα βάσει των αποτελεσμάτων μιας κλινικής μελέτης με 900000 ενήλικα άτομα, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο N Engl J Med (1).

Το ποσοστό θανάτων από νεοπλάσματα που αφορά παχύσαρκα ενήλικα άτομα είναι 14% στους άνδρες και 20% στις γυναίκες.
Οι βιολογικοί μηχανισμοί που ενοχοποιούνται για το φαινόμενο αυτό παραμένουν κατά πολύ άγνωστοι, αν και συζήτηση γίνεται τόσο για την παθογένεση του «μεταβολικού συνδρόμου» όσο και για τη δράση της DNA polymerase στα παχύσαρκα άτομα. (1-4)

Η παχυσαρκία αποτελεί σήμερα στις λεγόμενες «δυτικές κοινωνίες» ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά, ιατρικά και ασφαλιστικά προβλήματα. Ένας στους τέσσερις στις ΗΠΑ και ένας στους 3 στην Ευρώπη είναι παχύσαρκος. (4)
Η παχυσαρκία μετράται και τεκμηριώνεται με το Δείκτη Σωματικής Μάζας :


Σωματικό Βάρος σε κιλά

Δείκτης Σωματικής Μάζας =
------------------------------------
= Φυσιολογική Τιμή 20-25

Ύψος σε μέτρα στο τετράγωνο

Τιμές του δείκτη σωματικής μάζας μεγαλύτερες από 30 αλλά μικρότερες από 40 δηλώνουν υπερβολικό βάρος, ενώ τιμές μεγαλύτερες από 40 τεκμηριώνουν παθολογική παχυσαρκία. (4)

Η παχυσαρκία συνδέεται άμεσα με καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμίες, θρομβοεμβολικά επεισόδια, χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα και νεοπλασματικές παθήσεις. (1-4)

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ: Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα περίπλοκο σύνδρομο με απλή αιτιολογία : Λανθασμένη διατροφή και έλλειψη σωματικής άσκησης είναι οι δυο πιο βασικές αιτίες. Το αποτέλεσμα ή τίμημα αυτών είναι : (4)

1. Παχυσαρκία
2. Σακχαρώδης Διαβήτης
3. Αύξηση των τριγλυκεριδίων
4. Μείωση της HDL χοληστερόλης
5. Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
6. Προδιάθεση για θρομβώσεις και εμβολές
7. Προδιάθεση για χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις
8. Ενδοκρινολογικές παθήσεις με ορμονικές δυσλειτουργίες (π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες, κ.α.)
9. Κατάθλιψη
10. Πρόωρος θάνατος

Στο μεταβολικό σύνδρομο παρουσιάζεται αντοχή στην ινσουλίνη και κατά συνέπεια υπερινσουλιναιμία, φαινόμενα που εμπλέκονται στη συνέχεια στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών.
Οι δυσλιπιδαιμίες που εμφανίζονται στα παχύσαρκα άτομα χαρακτηρίζονται από υψηλή ολική χοληστερόλη και αυξημένα τριγλυκερίδια με χαμηλή τιμή της HDL. Αν και η LDL φαίνεται να παραμένει σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα, μικρά LDL αθηρωματογενή σωματίδια αυξάνονται επικίνδυνα.
Επιπλέον υπερπαράγεται VLD-Λιποπρωτεϊνη πλούσια σε τριγλυκερίδια στο ήπαρ, με σύγχρονη λιπολυτική δράση των λιποκυττάρων, η οποία ευαισθητοποιεί μηχανισμούς παραγωγής VLDL σωματιδίων δημιουργώντας έναν «μεταβολικό φαύλο κύκλο» με αυξημένη γλυκονεογένεση και μειωμένη ινσουλινική δράση. Η αντοχή στην ινσουλίνη μειώνει και τη δραστικότητα της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης, δηλαδή του ενζύμου που μετατρέπει τα πλούσια σε τριγλυκερίδια χυλομικρόνια σε HDL και την VLDL σε LDL.
Μέσα σ' αυτή τη διαδικασία απελευθερώνονται λιποπρωτεϊνικές λιπάσες και αναστολείς του PAI-1 (type 1 plasminogen activator inhibitor), παράγοντας νέκρωσης όγκου-α (TNF-α) και ιντερλευκίνη-6 (IL-6). Οι TNF-α και η IL-6 είναι αναστολείς του υποδοχέα της ινσουλίνης και έτσι παρεμποδίζουν τη δράση της. (3,4)

Ο PAI-1 με τη σειρά του αναστέλλει τη δράση του ενζύμου που μετατρέπει το plasminogen σε plasmin, το οποίο διαλύει τα ινικά (fibrin polymers) στοιχεία των θρόμβων. Υψηλές τιμές λοιπόν του PAI-1 συνοδεύονται με θρομβοεμβολικά επεισόδια. (4)

Η C-αντιδρώσα πρωτεϊνη (CRP) γνωστός δείκτης φλεγμονής απαντάται πολύ συχνά σε αυξημένη τιμή στα παχύσαρκα άτομα. (3)

Μέσα σ' αυτόν τον μεταβολικό φαύλο κύκλο γεννιέται και το ερώτημα αν και κατά πόσον ενοχοποιούνται οι ίδιοι αιτιολογικοί παράγοντες και στην αυξημένη καρκινογένεση στα παχύσαρκα άτομα. (3,4)
Συζητάται και η υπόθεση (2), ότι η παχυσαρκία είναι συνδεδεμένη με συνολικά μεγαλύτερο αριθμό κυττάρων και κατ' επέκταση με μεγαλύτερη συχνότητα μιτωτικών φαινομένων. Εδώ εμπλέκεται το ένζυμο DNA polymerase, το οποίο μπορεί να ευαισθητοποιηθεί από υπερβολική χρόνια χορήγηση θερμίδων ή μέσω παραγόντων όπως ο Insulin-like growth factor 1, ή και σε επίπεδο κυτταρο-κυτταρικής επικοινωνίας μέσω κυτταροκινών, αλλά και ίσως σε έλλειψη αντιοξειδωτικών ουσιών.

ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ: Η κλινική μελέτη της E.E. Calle (1) συμπεριέλαβε πάνω από 900 000 ενήλικα άτομα (>50 ετών), τα οποία δεν είχαν κάποια νόσο το 1982, δηλαδή στο ξεκίνημα της μελέτης. 57 145 άτομα πέθαναν από κάποια νεοπλασματική νόσο στα 16 χρόνια παρακολούθησης. Συγκρινόμενα τα παχύσαρκα άτομα (>40 Δείκτης Σωματικής Μάζας) με αυτά που είχαν φυσιολογικό δείκτη, η θνησιμότητα ήταν 52% υψηλότερη στους παχύσαρκους άνδρες και 62% υψηλότερη στις παχύσαρκες γυναίκες.

Στους παχύσαρκους άνδρες τα συχνότερα νεοπλάσματα ήταν:

1. Οισοφάγου
2. Στομάχου
3. Παχέος εντέρου
4. Ήπατος
5. Χοληδ.κύστης
6. Παγκρέατος
7. Προστάτη
8.Νεφρού

Συχνότερη καταγράφηκε επίσης η συχνότητα NH-Λεμφωμάτων, πολλαπλού μυελώματος και λευχαιμίας


Στις παχύσαρκες γυναίκες τα συχνότερα νεοπλάσματα ήταν:

1. Παχέος εντέρου
2. Ήπατος
3. Χοληδ.κύστης
4. Παγκρέατος
5. Μαστού
6. Τραχήλου μήτρας
7. Ενδομητρίου
8. Νεφρού

και στις γυναίκες καταγράφηκε συχνότερη εμφάνιση NH-λεμφωμάτων και πολλαπ. Μυελώματος

ΑΝΤΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ:

Η ικανότητα αναγνώρισης, διάγνωσης και αντιμετώπισης της παχυσαρκίας πρώιμα είναι η απάντηση σ' αυτό το κοινωνικό, ιατρικό και ασφαλιστικό πρόβλημα.
Τρόποι αντιμετώπισης, πέρα από τη διαφοροποίηση του τρόπου ζωής, δεν έχουν φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα। Ιατρική και διαιτολογική αντιμετώπιση με φαρμακοθεραπεία και ψυχοθεραπεία απαιτεί την απόλυτη συνεργασία του ασθενούς. Χειρουργικές επεμβάσεις με σμίκρυνση στομάχου, ή τοποθέτηση δακτυλίου κοκ δεν αναγνωρισθεί ως θεραπεία 1ης επιλογής και ως εκ τούτου θα έπρεπε να παραμένουν η τελευταία λύση. Σύμφωνα με την μελέτη της E.E. Calle, 90 000 θάνατοι από νεοπλασματικές νόσους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί , αν ο ενήλικος πληθυσμός διατηρούσε ένα δείκτη σωματικής μάζας ίσο και μικρότερο από 25.

(Πηγή: iator.gr)